Het wereldwijd verbruik van grondstoffen is de belangrijkste oorzaak van de klimaatcrisis. Als we op de huidige wijze doorgaan, zonder nieuw beleid, is het wereldwijde gebruik van grondstoffen in 2060 met 60% toegenomen. Dit is een van de belangrijkste conclusies uit het rapport ‘Bend the Trend’. Het rapport telt 181 pagina’s, daarom hebben we een korte samenvatting voor u gemaakt met de belangrijkste punten.
Naast de minder positieve boodschap die voortkomt uit de bevindingen, gaan we in op de oproep en aanbevelingen van het rapport. En hoe u daar concreet mee aan de slag kunt. Om samen de trend te doorbreken en verdere uitputting van de aarde tegen te gaan.
Wat is het ‘Bend the Trend’ rapport?
Het rapport ‘Bend the Trend’ is onlangs gepubliceerd door het International Research Panel (IRP), wereldwijd platform voor wetenschap en beleid van het UN Environment Programme. De trend die wordt belicht is ons wereldwijd grondstoffenverbruik. De stijging lijkt onhoudbaar en we overschrijden de planetaire grenzen, wat problemen oplevert voor het milieu maar ook op sociaal gebied, stelt het IRP.
Belangrijkste bevindingen ‘Bend the Trend’ rapport
Ons huidige grondstoffenverbruik veroorzaakt overschrijding van planetaire grenzen, met name voor biodiversiteit, stikstof- en fosforcycli en landgebruik.
Dit zijn ecologische problemen, ze verslechteren het milieu. Maar het rapport stelt dat de gevolgen van ons hoge grondstoffenverbruik wereldwijd naast ecologisch ook sociaal zijn. Zo vormt de trend bedreigingen voor menselijke gezondheid en welzijn.
Het rapport benadrukt daarom het belang van een rechtvaardige transitie, waarbij rekening wordt gehouden met de impact op kwetsbare groepen. De grondstoffencrisis verhoogt kosten voor basisbehoeften, zoals voedsel en water, wat vooral kwetsbare gemeenschappen treft.
Ook stelt het rapport dat er op internationaal niveau ontstaat er ongelijkheid tussen landen. De rijke geïndustrialiseerde landen gebruiken relatief veel meer grondstoffen dan andere landen en hebben daarmee een groter aandeel van de klimaatcrisis veroorzaakt. Deze rijke landen zijn in eerste instantie vaak niet de meest kwetsbare landen, die veel last hebben van stormen, overstromingen of extreme droogte en de gevolgen van de klimaatcrisis al directer ervaren. De oproep van de VN om aan de slag te gaan met verminderen in grondstoffenverbruik geldt extra voor deze rijke westerse landen. Een duidelijke en directe oproep dus, onder andere aan de bedrijven in deze landen.
Van 'Bend the Trend’ naar de grondstoffentransitie
De bevindingen van het IRP zijn op twee manieren relevant voor bedrijven. Allereerst leidt de grondstoffenschaarste tot oplopende kosten en levertijden. Ten tweede zullen er steeds grotere risico’s zijn voor bedrijven door klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. Denk bijvoorbeeld aan een overstroming waardoor en fabriek onder water komt te staan of aan extreem weer wat de bedrijfsprocessen kwetsbaar maakt.
Hoe kunnen bedrijven zich tegen deze risico’s weren? Daarvoor duiken we nu in de aanbevelingen van het VN-rapport.
Aanbevelingen uit het rapport
Het rapport benadrukt de noodzaak van ambitieuze en diepgaande maatregelen en doet een vijftal aanbevelingen: zo doorbreken we de trend.
- De eerste aanbeveling is het overgaan naar een circulaire economie om grondstoffengebruik te verminderen via hergebruik, reparatie en recycling.
- Minderen in grondstoffenverbruik kan ook door het verhogen van efficiëntie. Dat is de tweede aanbeveling. Er wordt bedoeld: hetzelfde of zelfs meer doen met minder. De hoeveelheid grondstoffen die nodig is om een product te maken en te gebruiken zullen omlaag moeten.
- Ten derde wordt het veranderen van consumptiepatronen genoemd. We consumeren overmatig, dit moet anders om verspilling van grondstoffen tegen te gaan. Deze aanbeveling is gericht op de consument en op bedrijven. Om als bedrijf een consumptiepatroon aan te passen kan er naar inkoop gekeken worden. U kunt bijvoorbeeld circulair inkopen en R&D inzetten om minder grondstoffengebruik per product te realiseren.
- Investeren in innovatie is de vierde aanbeveling. Het ontwikkelen van nieuwe technologieën en praktijken voor duurzaam grondstoffenbeheer wordt op die manier gestimuleerd.
- Ten slotte noemt het rapport de vijfde aanbeveling: het belang van een hecht en stabiel internationaal bestuur. Een goede internationale samenwerking rondom duurzame grondstoffenwinning zal de trend effectiever en sneller doen ombuigen.
Overkoepelend wordt er binnen alle aanbevelingen opgeroepen tot onderlinge kennisuitwisseling.
De genoemde aanbevelingen bieden een allesomvattende aanpak om de trend van grondstoffenverbruik en daardoor schaarste met de daaraan gekoppelde risico’s te doorbreken.
Het rapport eindigt met de nadruk dat dit onderzoek aansluit bij de groeiende hoeveelheid wetenschappelijke beoordelingen van organisaties zoals het IPCC, IPBES, GEO, WHO en de Wereldbank. Het is daarmee in hun woorden weer een pakket aan bewijsmateriaal en kennis over de klimaatcrisis en een noodzakelijke oproep om klimaatactie te ondernemen.
Milgro en het 'Bend the Trend’ rapport
Als het rapport iets duidelijk maakt is het dat ons huidige grondstoffengebruik impact heeft op veel (ecologische) deelgebieden. Bij Milgro staan we voor zorgvuldige omgang met ons natuurlijk kapitaal, de voorraad hulpbronnen die de wereld ons biedt. Dit doen we vanuit het bredere perspectief dat het rapport benadrukt.
De urgentie is er: op dit moment gebruiken we meer aardes dan we jaarlijks hebben. Earth Overshoot Day valt elk jaar eerder. En hoewel de gevolgen pas echt goed zichtbaar worden voor onze toekomstige generaties, is het helder dat het huidige systeem niet houdbaar blijft.
De datum van Earth Overshoot Day terug verschuiven naar 31 december sluit naadloos aan bij de missie van Milgro om de wereld in 2024 afvalvrij te hebben. Wanneer grondstoffen steeds opnieuw en het liefst oneindig lang gebruikt worden, blijft ons natuurlijk kapitaal behouden. Het dat zorgt er niet alleen voor dat ketens gesloten worden en hiermee bedrijven en dus de economie toekomstbestendig is. Het zorgt ook voor betere sociaaleconomische en ecologische perspectieven. En juist deze brede blik, zoals onderschreven door het rapport, is onze druifveer om met elkaar de grondstoffentransitie versneld in te zetten.
Hoe we dat doen? Door stap voor stap te kijken hoe organisaties hun afvalstromen kunnen verduurzamen. Door te kijken naar optimalisaties op de r-ladder voor elke stroom. Met als uitgangspunt om verspilling tegen te gaan en hiermee vermijdbaar afval te reduceren. En elke onvermijdelijke afvalstroom als inputstroom elders in te brengen. Zo zorgen we er samen voor dat grondstoffen niet langer afval worden en hun waarde behouden in, en voor de toekomst. En buigen we de trend om, in lijn met de aanbevelingen in het rapport.
Aan de slag met de oproep 'Bend the Trend'?
Ook uw bedrijf kan bijdragen aan het verschuiven van Earth Overshoot Day. Bent u benieuwd hoe? Wij bieden u graag de nodige ondersteuning. Download ons gratis stappenplan #movethedate, waarin wij uiteenzetten welke stappen uw bedrijf kan zetten op de weg naar #movethedate.
