Per 1 januari 2024 is het Nederlandse Plastic Pact gestopt. In dit pact stonden doelstellingen omtrent het recyclen van plastic, met als streven om in 2024 70% van alle plastic te recyclen. In dit blog bespreken we de actuele ontwikkelingen en zetten we de nadelen én voordelen van plastics op een rij.
Hoewel het Plastic Pact veel bedrijven stimuleerde om duurzamere verpakkingsmethoden toe te passen, valt de effectiviteit van het pact tegen. In 2022 werd slechts 46% van alle plastic gerecycled, ruim onder het streven. Steeds minder bedrijven rapporteerden over gemaakte afspraken. Ook leidden toenemende twijfels over samenwerkingen tot het terugtrekken van vele deelnemers uit het Plastic Pact. Met het definitieve einde van het Plastic Pact rijst de vraag: wat is plastic eigenlijk en waarom is het zo belangrijk dat wij het gebruik van plastic anders inzetten?
Het grote nadeel van plastic
Ondanks dat plastic vele voordelen biedt, is het een van de meest controversiële materialen als het gaat om duurzaamheid. Dat komt doordat het materiaal niet gemakkelijk afbreekt in de natuur en daarom schadelijk kan zijn voor het milieu. Doordat plastic wel honderden of zelfs duizenden jaren blijft bestaan, kan het afval leiden tot vervuiling. Het is dus van belang dat plastic op de juiste manier verwerkt wordt.
De milieu-impact van SUP en wegwerpplastics
Single Use Plastics (SUP) en wegwerpplastics zijn ontworpen voor eenmalig gebruik. In Nederland worden elke dag 19 miljoen bekers en voedselverpakkingen die plastic bevatten weggegooid na eenmalig gebruik. Dat brengt veel uitdagingen en problemen met zich mee. Wereldwijd ondervinden we hoe deze plastics het milieu en de volksgezondheid in ernstige mate negatief beïnvloeden.
Risico voor volksgezondheid
Plastic afval kan uiteenvallen in microplastics: minuscule deeltjes plastic. Doordat zeedieren deze deeltjes opeten komen ze uiteindelijk in onze voedselketen terecht. Microplastics worden aangetroffen in oceanen, rivieren, bodems en zelfs de lucht die we inademen. De blootstelling aan microplastics leidt tot toenemende bezorgdheid over de potentiële gezondheidsrisico’s die dit met zich meebrengt. Er wordt voortdurend onderzoek gedaan naar deze risico’s.
Impact op grondstoffen
De productie van plastic vereist aanzienlijke hoeveelheden energie en hulpbronnen. Het delven, transporteren en verwerken hiervan draagt bij aan de uitputting van natuurlijke hulpbronnen en veroorzaakt ecologische schade. Ook gaat de productie van SUP en wegwerpplastics gepaard met de uitstoot van broeikasgassen, zoals kooldioxide en methaan.
Voordelen van plastic
Plastic zou natuurlijk niet zoveel worden gebruikt als het geen grote voordelenbood. Plastic is goedkoop om te produceren. Daarnaast is het relatief licht van gewicht. Ook is het materiaal zo vormbaar en smeedbaar dat het voor de meest uiteenlopende toepassingen bruikbaar is.
Bovendien beschermen plastic verpakkingen voeding tegen bederf. Hiermee draagt plastic bij aan de aanpak van voedselverspilling.
Plastic in principe een duurzaam product, omdat het ontzettend lang meegaat. De lange levensduur is natuurlijk een groot probleem als het gaat om de impact op onze ecosystemen en het milieu. Zaak is dit om te draaien en juist te profiteren van de levensduur van het materiaal en dit voordeel op een juiste manier in te zetten.
Lees ook
Plastics: welke zijn er?
Zaak is om juist te profiteren van de lange levensduur van plastics.
Wetgeving en bewustwording rondom plasticgebruik
Wetgeving speelt een belangrijke rol in het reguleren van het gebruik, de productie en de recycling van plastics. De rijksoverheid heeft verschillende maatregelen genomen om plastic afval te voorkomen. Lees hier meer over de regels rondom wegwerpplastic en SUP. Verder geldt er een Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV), die stelt dat bedrijven verantwoordelijk zijn voor het afvalbeheer van hun producten.
Bewustwording: Plastic Pact
Het ministerie heeft het Plastic Pact in 2019 opgezet om bewustwording te creëren over het verminderen van plasticvervuiling. Ondanks de eerdere impact hebben veel bedrijven recent besloten om de samenwerking en afspraken vanuit het pact stop te zetten. Dit lijkt zorgwekkend. Gelukkig ontwikkelt de EU momenteel wetgeving, de Packaging and Packaging Waste Directive (PPWD), die een bepaald percentage gerecycled materiaal in plastic verpakkingen voorschrijft. Ook worden recyclingtechnieken voortdurend verbeterd.
Milgro: behoud plastic in de keten
Milgro is van mening dat we sterker kunnen profiteren van de duurzame eigenschappen van plastic. Zeker nu de vraag naar plastic in de nabije toekomst alleen maar zal toenemen. Er zijn hierin een aantal factoren van belang:
- Minimale slijtage: zet plastics daar in waar ze lang mee kunnen, met minimale slijtage om een lange levensduur te garanderen.
- Kies bij productie met plastics voor een mono-samenstelling.
- Zorg dat je weet dat bij het einde van de levensduur recycling wordt toegepast en check of de huidige recyclingprocessen het product aankunnen en hoogwaardige recycling garanderen.
- Kies bij de inkoop voor recyclaat in plaats van in plaats van nieuwe 'virgin' plastic grondstoffen, zelfs wanneer dit duurder is. De prijs van virgin materiaal reflecteert niet de ware kosten; wat betreft het milieu blijkt deze uiteindelijk de duurdere optie te zijn.
Omdat plastic voornamelijk afkomstig is van niet-hernieuwbare bronnen, is een verantwoorde benadering op het gebruik en hergebruik hiervan noodzakelijk. Zo putten we de aarde niet uit, en behouden we de waarde van deze kostbare grondstof in de keten.
Meer weten?
Wij helpen bedrijven om beter om te gaan met kostbare grondstoffen, dat wij ons natuurlijk kapitaal noemen. Wilt u meer weten over de mogelijkheden? Plan dan een afspraak met een van onze experts.
