Bijen spelen een belangrijke rol in de natuur vanwege hun bijdrage aan de bestuiving van wilde planten en voedselgewassen. De afgelopen jaren signaleerden imkers wereldwijd een toenemend verlies aan bijenvolken. Wetenschappers concludeerden recent dat de levensduur van honingbijen in laboratoria in de afgelopen 50 jaar is gehalveerd. Slecht nieuws en de onderzoekers staan voor een raadsel.
Wat is er aan de hand met werkbijen?
In laboratoria worden bijen gehouden voor het uitvoeren van experimenten. Deze honingbijen noemen we werkbijen of laboratiumbijen. Onderzoekers stuitten per ongeluk op het feit dat deze honingbijen tegenwoordig maar liefst 50% korter leven dan bijen die in 1969 in een laboratoriumomgeving leefden.
Dit betekent dat ook koloniebijen een veel kortere levensduur hebben. Hoewel het leven in een laboratorium en kolonie van elkaar verschillen, komt de levensduur van de honingbijen overeen.
Oorzaken van de gehalveerde levensduur
In de jaren ‘70 leefde een honingbij gemiddeld 34 dagen. Tegenwoordig is dat nog slechts 18 dagen. De precieze oorzaak hiervan is lastig te verklaren. Onderzoekers denken dat de varroamijt mogelijk een rol speelt in het ontstaan van ziektes bij bijen.
Deze uitwendige, spinachtige parasiet dook op in de jaren ‘80 en draagt virussen met zich mee. De varroamijt parasiteert op bijen en verzwakt de diertjes. Vervolgens worden de bijen sneller ziek. Daarnaast raken de bijen extra verzwakt door pesticiden.
Het effect van genen
Ook de verandering van genen noemen onderzoekers als mogelijke verklaring voor de gehalveerde levensduur van bijen. Als larven worden de honingbijen blootgesteld aan virussen en pesticiden. Doordat de bijen hierbij geen symptomen vertonen, concluderen wetenschappers dat dit geen rol speelt in de levensduur. Daardoor blijft een genetische component over als verklaring.
Wat zijn de gevolgen van de kortere levensduur van bijen?
De levensduur van werkbijen en koloniebijen zijn vergelijkbaar. Ook de gevolgen van de verkorte levensduur gelden voor beide soorten bijen. Een belangrijk gevolg is de lagere honingproductie. Bovendien kan een korter bijenleven effectief leiden tot massale sterfte in de bijenkolonie.
Wat is het verband tussen Milgro en bijenonderzoek?
De gehalveerde levensduur van bijen is zorgwekkend. Daarom is verder onderzoek naar de oorzaken van groot belang. Milgro voelt zich verbonden met het diertje en draagt hier graag een steentje aan bij. Daarom sponsort Milgro bijenkasten die voorzien zijn van technologie, waarmee onderzoeksdata wordt verzameld.
Op de hoogte blijven?
Milgro publiceert regelmatig artikelen en blogs over zaken die ons aan het hart gaan, zoals de bij. Ook leest u regelmatig updates over de circulaire economie, natuurlijk kapitaal en duurzaam afval- en grondstoffenmanagement. Op de hoogte blijven? Volg ons op LinkedIn.
